Σύμφωνα με το νέο ευνοϊκό καθεστώς φορολόγησης μετοχών, το εισοδήμα που προκύπτει από τη χορήγηση δικαιωμάτων προαίρεσης απόκτησης μετοχών (stock options) και δωρεάν διάθεσης μετοχών (stock awards), θα φορολογείται ως εισόδημα από υπεραξία με συντελεστή 15% αντί για εισόδημα από μισθωτές υπηρεσίες με συντελεστή έως 44%.
Φορολογία Μετοχών, Stock Options και Stock Awards
Σύμφωνα με το νέο ευνοϊκό καθεστώς φορολόγησης μετοχών, το εισοδήμα που προκύπτει από τη χορήγηση δικαιωμάτων προαίρεσης απόκτησης μετοχών (stock options) και δωρεάν διάθεσης μετοχών (stock awards), θα φορολογείται ως εισόδημα από υπεραξία με συντελεστή 15% (ή 5% για start-ups) αντί για εισόδημα από μισθωτές υπηρεσίες με συντελεστή έως 44%.
Οι νέες ευνοϊκές διατάξεις εφαρμόζονται ανεξαρτήτως εάν η διάθεση μετοχών πραγματοποιείται από Έλληνα εργοδότη ή από τρίτη ελληνική ή αλλοδαπή εταιρεία που ανήκει στον ίδιο όμιλο εταιρειών. Οι εν λόγω διατάξεις εφαρμόζονται για την ωφέλεια που προκύπτει από μετοχές που διατίθενται από 1/1/2020 και μετά.
Σύμφωνα με την Εγκύκλιο Ε 2208/2020, από 1/1/2020 τα κέρδη που προκύπτουν από την αγοραπωλησία των μετοχών αυτών από τους εργαζομένους θα υπόκεινται είτε σε φόρο υπεραξίας είτε σε φόρο μισθωτών υπηρεσιών. Ποιον από τους δύο φόρους θα κληθεί να πληρώσει ο εργαζόμενος εξαρτάται, μεταξύ άλλων, από το χρονικό διάστημα που θα τις διατηρήσει στην κατοχή του πριν τις μεταβιβάσει.
Συχνό φαινόμενο αποτελεί η παροχή μετοχών σε προνομιακή τιμή ή δωρεάν στους εργαζομένους από τους εργοδότες καθώς αυτό έχει συνδεθεί με πολλαπλά οφέλη, όπως θα δούμε και παρακάτω. Φορολογία μετοχών.
Φορολογία Μετοχών, Stock Options και Stock Awards PDF
Τρόποι Παροχής Μετοχών σε Εργαζομένους
Με δύο τρόπους μπορούν οι εργαζόμενοι να επωφεληθούν από την παροχή μετοχών:
- Δικαίωμα προαίρεσης απόκτησης μετοχών (Stock Options). Στην περίπτωση αυτή, ο εργαζόμενος έχει το δικαίωμα να αγοράσει συγκεκριμένο αριθμό μετοχών της εταιρίας σε προνομιακή τιμή, δηλαδή σε χαμηλότερη τιμή σε σχέση με αυτή της αγοράς για ένα προκαθορισμένο χρονικό ορίζοντα.
- Δικαίωμα απόκτησης δωρεάν μετοχών (Stock Awards). Στην περίπτωση αυτή, η επιχείρηση επιβραβεύει τον εργαζόμενο αφού επιτευχθεί ένας συγκεκριμένος στόχος ή επέλθει ένα σημαντικό γεγονός (π.χ. Είσοδος εταιρίας στο χρηματιστήριο).
Η παροχή μετοχών δωρεάν ή μέσω δικαιώματος προαίρεσης απόκτησης στους εργαζομένους της επιχείρησης έχει αρχίσει και ενσωματώνεται στις πρακτικές των εταιριών ανά το κόσμο με στόχο την παρακίνηση και επιβράβευση των εργαζομένων τους.
Οφέλη Παροχής Μετοχών σε Εργαζομένους
Τα οφέλη που απορρέουν από την πρακτική αυτή είναι πολλαπλά τόσο για τους εργαζομένους όσο και για τους εργοδότες.
Οφέλη για τους εργαζομένους
- οικονομικά και φορολογικά οφέλη (το πλεόνασμα κατά τη μεταβίβαση της μετοχής φορολογείται ως εισόδημα από υπεραξία με συντελεστή 15% ή 5% για startups, υπό προϋποθέσεις)
- υπερηφάνεια από την κατοχή της μετοχής & απτή απόδειξη της συμβολής τους στην ανάπτυξη της εταιρίας
- αυξημένη εργασιακή ευχαρίστηση
Οφέλη για τις επιχειρήσεις
- ενίσχυση παραγωγικότητας & αφοσίωσης εργαζομένων – στην εποχή που το «job hopping» βρίσκεται σε άνθιση, επιτρέπει στους εργαζόμενους να αισθανθούν περισσότερο «συνδεδεμένοι» με την επιχείρηση.
- προσέλκυση και διατήρηση ταλέντων – τα σωστά δομημένα προγράμματα παροχής μετοχών έχουν τη δυναμική να βοηθήσουν την επιχείρηση να προσελκύσει περισσότερα ταλαντούχα στελέχη
- οικονομικά και φορολογικά οφέλη – ένας οικονομικά αποδοτικός τρόπος επιβράβευσης
Διαβάστε επίσης:
Φορολογία Μετοχών που Αποκτήθηκαν Δωρεάν (Stock Awards)
Αρκετές είναι οι περιπτώσεις στις οποίες επιχειρήσεις επιλέγουν να μεταβιβάσουν δωρεάν μετοχές στους εργαζομένους τους είτε ως μια συμπληρωματική μορφή μισθού, είτε ως ανταμοιβή για την επίτευξη ενός συγκεκριμένου στόχου.
Από 1/1/2020, σύμφωνα με το άρθρο 42Α ΚΦΕ και χωρίς να υπάρχει κάποια περαιτέρω προϋπόθεση, τυχόν κέρδος που θα προκύψει από την πώληση (μεταβίβαση) των μετοχών αυτών υπάγεται σε φόρο υπεραξίας με συντελεστή 15% ή 5% για τις νεοφυείς επιχειρήσεις (start-ups) και όχι σε φόρο μισθωτών υπηρεσιών ο οποίος ενδέχεται να φτάσει έως και 44%.
Παράδειγμα
Έστω ότι η επιχείρηση Α αποφασίζει να διανείμει 100 δωρεάν μετοχές στον εργαζόμενο 1 λόγω επίτευξης ενός σημαντικού στόχου.
- Οι μετοχές αυτές είναι εισηγμένες και βάσει της τιμής κλεισίματος της μετοχής στο χρηματιστήριο εκείνη την ημέρα, η συνολική τους αξία προσδιορίζεται στα 2.000 ευρώ (20 ευρώ η μετοχή).
- Το επόμενο έτος, που εργαζόμενος αποφασίζει να πουλήσει τις μετοχές, αυτές έχουν αξία (σύμφωνα με την τιμή κλεισίματος της μετοχής) 10.000 ευρώ (100 ευρώ η μία).
- Οι μετοχές που έλαβε δωρεάν, αξίας 2.000 θα φορολογηθούν ως εισόδημα από υπεραξία, με συντελεστή 15%.
- Τέλος, το κέρδος που προκύπτει από την πώληση των μετοχών 10.000-2.000=8.000 ευρώ, εφόσον ο εργαζόμενος συμμετέχει στο κεφάλαιο της εταιρείας με ποσοστό μικρότερο του 0,5% απαλλάσσεται του φόρου. Εναλλακτικά, φορολογείται με συντελεστή 15%.
Διαβάστε επίσης:
Φορολογία Μετοχών που Αποκτήθηκαν Μέσω Δικαιώματος Προαίρεσης Απόκτησης Μετοχών (Stock Options)
Καταρχάς, οι μετοχές διακρίνονται σε εισηγμένες και μη εισηγμένες. Εισηγμένες μετοχές αφορούν μετοχές εταιριών οι οποίες είναι εισηγμένες στο χρηματιστήριο, το αντίθετο ισχυεί για τις μη εισηγμένες.
Φορολογία Εισηγμένων Μετοχών
Από 1/1/2020, τα δικαιώματα που ασκούνται από την απόκτηση μετοχών φορολογούνται ως εισοδήματα από υπεραξία (άρθρο 42Α του ΚΦΕ) και όχι ως εισοδήματα από μισθωτές υπηρεσίες.
Αυτό σημαίνει ότι:
- Οι εισηγμένες μετοχές, φορολογούνται ως εισόδημα από υπεραξία με συντελεστή 15%, με την προϋπόθεση ότι ο εργαζόμενος θα διατηρήσει τη μετοχή στην κατοχή του για τουλάχιστον 24 μήνες.
Εάν δεν πληρείται η προϋπόθεση αυτή, η παροχή θα φορολογηθεί ως εισόδημα από μισθωτές υπηρεσίες.
Για τις εισηγμένες στο χρηματιστήριο φορολογείται ως υπεραξία η διαφορά μεταξύ της τιμής κλεισίματος της μετοχής στο χρηματιστήριο κατά τον χρόνο άσκησης του δικαιώματος (πώληση μετοχής) και της τιμής κτήσης που κατέβαλλε ο εργαζόμενος για την απόκτηση του δικαιώματος (προνομιακή τιμή απόκτησης μετοχής).
Σημειώνεται, πως για την πώληση εισηγμένων μετοχών σύμφωνα με τις γενικές διατάξεις του άρθρου 42 του ΚΦΕ, ο εργαζόμενος για το κέρδος που θα προκύψει καλείται να πληρώσει φόρο υπεραξίας από μεταβίβαση κεφαλαίου με συντελεστή 15% και επίσης επωμίζεται την Ειδική Εισφορά Αλληλεγγύης (ΕΕΑ). Ο εργαζόμενος (δικαιούχος) απαλλάσσεται από την επιπρόσθετη αυτή φορολογία αλλά και την ΕΕΑ (για το έτος 2022), εφόσον το ποσοστό επί του συνολικού κεφαλαίου που κατέχει είναι μικρότερο του 0,5%.
Παράδειγμα
Έστω ότι η επιχείρηση Β είναι εισηγμένη στο χρηματιστήριο και παρέχει δικαίωμα προαίρεσης απόκτησης μετοχών στους εργαζομένους της, δηλαδή δίνει τη δυνατότητα στους εργαζομένους του να αγοράσουν τις μετοχές της σε προνομιακή τιμή.
- Ασκώντας το δικαίωμα προαίρεσης, ο εργαζόμενος 2 αποκτά 100 μετοχές έναντι 10 ευρώ τη μία.
- Η τιμή κλεισίματος της μετοχής στο χρηματιστήριο εκείνη την ημέρα ανέρχεται στα 100 ευρώ.
- Ο εργαζόμενος όμως, αντί για 100×100=10.000 ευρώ (χρηματιστηριακή αξία μετοχών) καταβάλλει 10×100=1.000 ευρώ (προνομιακή τιμή).
- Επομένως, η ωφέλεια του εργαζομένου από την άσκηση του δικαιώματος προαίρεσης είναι 10.000-1.000=9.000 ευρώ.
Ο ίδιος εργαζόμενος συμμετέχει στο κεφάλαιο της εταιρείας με ποσοστό μικρότερο του 0,5% και διατηρεί στην κατοχή του τις μετοχές για διάστημα μεγαλύτερο των 24 μηνών. Τον 25ο μήνα αποφασίζει να πουλήσει τις μετοχές, εκείνη την ημέρα η τιμή κλεισίματος της μετοχής έχει ανέλθει στα 200 ευρώ.
- Το εισόδημα που προήλθε από την άσκηση των δικαιωμάτων προαίρεσης, δηλαδή τα 9.000 ευρώ θα φορολογηθούν με συντελεστή 15%
- Το εισόδημα από την πώληση των μετοχών (υπεραξία από μεταβίβαση τίτλων) απαλλάσσεται από τη φορολογία, αφού ο εργαζόμενος συμμετέχει στο κεφάλαιο της εταιρείας με ποσοστό μικρότερο του 0,5%. Δηλαδή, τα 200-100=100 ευρώ ανά μετοχή, το οποίο μεταφράζεται σε 10.000 ευρώ (100×100) απαλλάσσονται της φορολογίας.
Φορολογία Μη Εισηγμένων Μετοχών
Από 1/1/2020, τα δικαιώματα που ασκούνται από την απόκτηση μετοχών φορολογούνται ως εισόδημα από υπεραξία (άρθρο 42Α του ΚΦΕ) και όχι ως εισόδημα από μισθωτές υπηρεσίες.
Αυτό σημαίνει ότι:
- Γενικά, οι μη εισηγμένες μετοχές, φορολογούνται ως εισόδημα από υπεραξία με συντελεστή 15%, με την προϋπόθεση ότι ο εργαζόμενος θα διατηρήσει τη μετοχή στην κατοχή του για τουλάχιστον 24 μήνες.
- Ειδικά, στην περίπτωση των μικρών, πολύ μικρών και νεοσύστατων επιχειρήσεων που δεν είναι εισηγμένες στο χρηματιστήριο, φορολογούνται ως εισόδημα από υπεραξία με συντελεστή 5%, αυτή τη φορά όμως, υπό την προϋπόθεση πως ο εργαζόμενος θα τη μεταβιβάσει αφού ολοκληρωθούν 36 μήνες από την απόκτηση των δικαιωμάτων προαίρεσης. Ακόμη, θα πρέπει να ισχύει ότι: α) τα δικαιώματα αποκτώνται εντός των πέντε πρώτων ετών από τη σύσταση της εταιρίας, β) η εταιρία δεν έχει συσταθεί μέσω συγχώνευσης.
Εάν δεν πληρούνται οι ανωτέρω προϋποθέσεις, η παροχή θα φορολογηθεί ως εισόδημα από μισθωτές υπηρεσίες.
Για τις μη εισηγμένες στο χρηματιστήριο, φορολογείται ως υπεραξία η διαφορά μεταξύ της τιμής της μετοχής βάσει των ιδίων κεφαλαίων της εταιρίας κατά τον χρόνο άσκησης του δικαιώματος (πώληση μετοχής) και της τιμής διάθεσης του δικαιώματος (προνομιακή τιμή απόκτησης μετοχής).
Διαβάστε επίσης:
Παράδειγμα
Έστω ότι τα δεδομένα της επιχείρησης Β (παράδειγμα για εισηγμένη επιχείρηση) ισχύουν και για την επιχείρηση Γ, με τη διαφορά πως η επιχείρηση Γ είναι μία μικρή, νεοσύστατη εταιρεία η οποία δεν είναι εισηγμένη στο χρηματιστήριο. Σε αυτό το σενάριο, εφόσον πληρούνται οι ανωτέρω προϋποθέσεις:
- Ο εργαζόμενος θα φορολογηθεί με συντελεστή 5% (αντί 15%) για τα 9.000 ευρώ (ωφέλεια από την άσκηση δικαιώματος προαίρεσης), και
- Τα 10.000 ευρώ θα φορολογηθούν με συντελεστή 15% ως εισόδημα από υπεραξία κεφαλαίου.
Πώς μπορεί να σας βοηθήσει η QBC;
Οι Σύμβουλοι της QBC αναλαμβάνουν την αξιολόγηση υφιστάμενων προγραμμάτων stock options και stock awards, καθώς επίσης σας υποστηρίζουμε στο σχεδιασμό και την υλοποίηση νέων προγραμμάτων με γνώμονα:
- τη λογιστική και φορολογική μεταχείριση της εταιρείας και των στελεχών
- τη χρήση των προγραμμάτων stock options και δωρεάν διάθεσης μετοχών ως εναλλακτικού τρόπου αμοιβής των στελεχών (παροχές σε είδος)
- τις ευκαιρίες και τους περιορισμούς που καθορίζονται από παραμέτρους του εταιρικού και εργατικού δικαίου για τον σχεδιασμό και την υλοποίηση προγραμμάτων stock options και δωρεάν διάθεσης μετοχών σε στελέχη
Για περισσότερες πληροφορίες σχετικά με συμβουλευτικές ή φορολογικές υπηρεσίες μπορείτε να επικοινωνήσετε τηλεφωνικώς στο 216 900 7576 ή να υποβάλλετε αίτημα επικοινωνίας και ένας Σύμβουλός μας θα σας εξυπηρετήσει άμεσα.
